uitdrukkingen NL-F R-Z

R

hee, ouwe rakker!
salut, vieille branche !

rammelen van de honger
avoir l'estomac dans les talons

rare fratsen/streken uithalen
faire des siennes

als een rat in de val zitten / geen kant meer op kunnen
être fait comme un rat

en de hele rataplan / en de hele santenkraam
et tout le bataclan

in de rats zitten
se faire de la bile
se mettre la rate au court-bouillon

een rauwe stem (door alcohol)
une voix de rogomme

razendsnel / met doodsverachting rijden
rouler à tombeau ouvert

het recht van de sterkste / de geschiedenis wordt geschreven door de overwinnaars
la raison du plus fort est toujours la meilleure

recht voor zijn raap
de but en blanc

rechtlijnig / lijnrecht

tiré au cordeau

reculer pour mieux sauter
reculer pour mieux sauter / een afwachtende houding aannemen / een klein voordeel opgeven om later een groter te kunnen krijgen

redden wat er te redden valt
sauver les meubles

iemand uit een hachelijke situatie redden / de situatie redden

sauver la mise

regen op je huwelijksdag betekent een vruchtbaar huwelijk
mariage pluvieux, mariage heureux

de regen valt met bakken uit de lucht / het regent...

il pleut (ça tombe) comme à Gravelotte

het regent dat het giet
il pleut à verse / à seaux, à torrents

het regent pijpenstelen
il pleut des cordes
il pleut des hallebardes

reken er maar niet op! / dat had je gedroomd!
tu peux toujours rêver !

een rekening vereffenen
régler son compte

relschopper / vandaal

casseur d'assiettes

rennen als een bezetene / rennen alsof de duivel je op de hielen zit

courir comme un dératé

rennen / hard gaan

brûler le pavé

een rib uit het lijf kosten
coûter les yeux de la tête
coûter un bras

ze niet allemaal op een rijtje hebben
avoir une araignée au plafond

roddelen over / kwaad spreken van iemand
habiller pour l'hiver

roeien met de riemen die je hebt
à la guerre comme à la guerre

roepen in de woestijn / praten voor dovemansoren
prêcher dans le désert

roerei
un oeuf brouillé

roet in het eten gooien / een spaak in het wiel steken
mettre des bâtons dans les roues

roken als een ketter/schoorsteen
fumer comme une cheminée
fumer comme un pompier

rokkenjager
coureur de jupons

een rollende steen vergaart geen mos
pierre qui roule n'amasse pas mousse

op rolletjes lopen
aller (comme) sur des roulettes

alle wegen leiden naar Rome

tous les chemins mènent à Rome

rondbanjeren
se promener de long en large / arpenter

rondbazuinen
emboucher la trompette

rondkomen
joindre les deux bouts

rood aanlopen / een kop als een boei krijgen

piquer un fard

door rood rijden
brûler un feu rouge

roofbouw op zichzelf plegen
brûler la chandelle par les deux bouts

geen rooie cent hebben
ne pas avoir un radis / ne pas avoir un rond / être fauché (comme les blés)

in rook opgaan
partir en fumée

in de roos schieten
faire mouche
taper dans le mille

in rook opgaan
se réduire à peau de chagrin

een rookgordijn optrekken
noyer le poisson

roomser dan de paus
plus catholique que le pape

op het rooster gelegd worden / het vuur aan de schenen gelegd worden / op hete kolen zitten

être sur le gril

rosse buurt / risicowijk
quartier chaud

zich rot voelen / verdrietig/angstig zijn
avoir le coeur gros
avoir la gorge serrée
avoir un poids sur l'estomac

rot op!
dégage ! / fous(-moi) le camp ! / fiche(-moi) le camp ! / barre-toi ! / casse-toi ! / va te faire fiche ! / va te promener ! / va te faire voir ! / tire-toi ! etc. 

rotstreken / kuiperijen / verwarring en verdeeldheid zaaien

des manoeuvres florentines

ergens rotsvast van overtuigd zijn / een blind vertrouwen hebben
avoir la foi du charbonnier
croire dur comme fer

rotzooi maken, chaos veroorzaken
foutre le bordel

rotzooi / rommel / troep

à la noix

het zal me een rotzorg zijn / dat interesseert me geen hol

je m'en moque comme de colin-tampon

royaal inschenken / uitschieten met
avoir la main lourde

het leven door een roze bril zien / niets in de gaten hebben

n'y voir que du bleu

geen rozen zonder doornen
il n'y a pas de roses sans épines

de Rubicon oversteken / het diepe ingaan
franchir le Rubicon

het ruime sop kiezen
prendre la mer
prendre le large

een ruk aan de teugel geven / weer aan de slag gaan
donner le coup de collier / reprendre le collier

rukwind / plotseling opstekende storm / zwaar weer
un coup de tabac

geen rust in je lijf hebben
avoir le diable au corps

rustig aan, dan breekt het lijntje niet
chi va piano va sano

rustiger aan doen
mettre la pédale

ruw / ruwe schets / in kale staat

brut de décoffrage

ruzie in de tent / nu zijn de rapen gaar / de sfeer is te snijden
le torchon brûle

ruzie om niks / een storm in een glas water
une querelle d'Allemand

ruzie zoeken met iemand
chercher (des) noise(s) à quelqu'un

S

een samengeraapt zootje
de bric et de broc / bric-à-brac

samenhokken / in zonde leven
être/vivre à la colle

gaan samenwonen
se mettre en ménage

sam-sam doen / het op een akkoordje gooien
couper la poire en deux

de hele santekraam

tout le saint-frusquin

de schaamte voorbij

toute honte bue

schaften / lunchen
casser la croûte / la graine

aan de schandpaal nagelen
crier haro sur le baudet
vouer aux gémonies

schande over hem die er kwaad van denkt / zoals de waard is vertrouwt hij zijn gasten

honni soit qui mal y pense

schatrijk / goed in de slappe was

plein aux as

schattig, engelachtig
sage comme une image

scheel kijken
avoir un oeil qui dit merde à l'autre

scheepskok / (meester)kok

maître queux

schelden doet geen zeer
la bave du crapaud n'atteint pas la blanche colombe

de schepen achter zich verbranden
brûler ses vaisseaux

er nog een schepje bovenop doen
et de renchérir...

schering en inslag / vaste prik
monnaie courante

de scherpe kantjes ervan afhalen

arrondir les angles

op het scherp(st) van de snede / een dubbeltje op zijn kant
sur le fil (du rasoir)

een scheet laten

lâcher une caisse

scheten laten
cartonner

ik schiet er niks mee op
je n'ai rien à y gagner
ça me fait une belle jambe

een schijntje / bijna niets / mondjesmaat
la portion congrue

in de schijnwerpers staan / voor het voetlicht komen
être sous les feux de la rampe 

schijt aan iemand hebben
se foutre de la gueule de quelqu'un
s'en battre l'oeil

een schijtluis/slome duikelaar/watje zijn
avoir du sang de navet

schipperen / tussen de klippen door zeilen
nager entre deux eaux

het is schitterend (rustig) weer
il fait un temps de curé

weten waar de schoen wringt
savoir où le bât blesse

naast je schoenen gaan lopen / het te hoog in je bol krijgen

prendre la grosse tête

schoenmaker, hou je bij je leest / ieder zijn vak
chacun son métier et les vaches seront bien gardées

uit de school klappen
vendre la mèche

met een schone lei beginnen / tabula rasa maken / schoon schip maken

faire table rase

dépouiller le vieil homme

tourner la page

een grote schoonmaak houden

nettoyer les écuries d'Augias

schoon schip maken
faire place nette

faire table rase

schoppen, schieten (voetbal)
donner un coup de pied

een schot voor de boeg / een waarschuwing
un coup de semonce

een Schotse douche / een sterk wisselende behandeling
une douche écossaise

op zijn schreden terugkeren
rebrousser chemin

schreeuwen als een speenvarken / moord en brand schreeuwen / kijven als viswijven

crier comme un putois

schrijf dat maar op je buik /reken daar maar niet op
compte là-dessus

een schrikkeldag
un jour intercalaire

een schrikkeljaar
une année bissextile

schuif eens een beetje op!
pousse-toi un peu

schuin inrijden op / van opzij aanrijden
prendre en écharpe

in hetzelfde schuitje zitten
être dans le même bain

de schuld ligt altijd bij een ander / 'ieder zijn meug', zei de boer (en hij besteeg zijn zeug)
vérité en deçà des Pyrénées, erreur au delà

wie zijn schulden betaalt, verarmt niet

qui paye ses dettes s'enrichit

in zijn schulp kruipen / wachten tot de bui overwaait

faire le gros dos

schurk / onbetrouwbaar individu
homme de sac et de corde

een schurkenstreek / een mes in de rug / een stoot onder de gordel

un coup de pied en vache

sentimenteel/romantisch zijn
être fleur bleue

in de shit zitten

avoir la tête dans la boue

(ergens anders) gaan shoppen, ergens anders gaan rondkijken
changer de crèmerie

de sigaar zijn
être chocolat
l'avoir dans le baba

ik krijg er een sik van!
la barbe !

het is geen sikkepit / geen zier waard
ça ne vaut pas un fifrelin

dat is geen sinecure / dat is geen kattenpis

ce n'est pas une sinécure

met Sint-Juttemis
à la Saint Glinglin / quand les poules auront des dents

een sisser / een losse flodder / veel geblaat weinig wol
un pétard mouillé

met een sisser aflopen
faire long feu
finir en queue de poisson

een sisyfusarbeid

le rocher de Sisyphe

de sjaak zijn / erin geluisd worden
être marron

sjacheraar / flessentrekker / zwendelaar
chevalier d'industrie

wie slaapt heeft geen honger
qui dort dîne

dat slaat in als een bom
c'est un pavé dans la mare

van slag zijn / uit je goede doen zijn
marcher (être) à côté de ses pompes

een goede slag / een goed resultaat / een goede keus
une bonne pioche

de slager keurt niet zijn eigen vlees
on ne peut être à la fois juge et partie

een slapeloze nacht
une nuit blanche

slapen als een blok

dormir comme une souche

slapen als een roos
dormir comme une marmotte
dormir sur ses deux oreilles
ronfler comme un sonneur
dormir comme un loir
dormir comme un sabot

een slapend been hebben / niet stil kunnen blijven zitten
avoir des fourmis dans les jambes

een slapjanus zijn
avoir du sang de navet / du sang de poulet /

slappe knieën hebben / snel bij de pakken neer gaan zitten
se noyer dans un verre d'eau

er slecht aan toe zijn / zich in een benarde positie bevinden
filer un mauvais coton
être mal en point

slecht aflopen / daar komt gedonder van
tourner au vinaigre

slecht zicht hebben / de kluts kwijt zijn

être dans le cirage

de sleur doorbreken
sortir de l'ornière

sliep uit! / nananananana
bisque ! bisque ! rage !

het slijk der aarde / de zenuw van de oorlog / geld

le nerf de la guerre

slijmen / zoete broodjes bakken
tenir les pieds (au) chaud à quelqu'un

het is slikken of stikken
c'est à prendre ou à laisser
avaler des couleuvres

iemand te slim af zijn / zich er handig uit redden
jouer au plus fin

slippendrager zijn

tenir les cordons du poêle

uit zijn slof schieten / de koe bij de horens vatten

prendre le mors aux dents

op zijn sloffen
dans un fauteuil

sloof / werkpaard
bête de somme

over smaak valt niet te twisten / smaken verschillen / ieder diertje zijn pleziertje

des goûts et des couleurs on ne discute pas

een smak maken / een zware dobber te verwerken hebben
ramasser une gamelle / un gadin

smeergeld betalen / omkopen
graisser la patte

in de smiezen hebben, in de gaten houden
avoir dans le collimateur

smijten met geld
jeter l'argent par les fenêtres

smoesjes verkopen
raconter des salades

geen snars waard zijn

ne pas valoir un clou

snel aangebrand zijn
être soupe au lait

een sneeuwbaleffect hebben

faire boule de neige

het sneeuwt dat het wit ziet

il neige des queues de lapin

niet goed snik zijn

yoyoter de la cafetière / touffe

hij drukt zijn snor
c'est le chien de Jean de Nivelle (qui s'enfuit quand on l'appelle)

het somber inzien, in de put zitten
broyer du noir

soort zoekt soort
qui se ressemble, s'assemble

het sop is de kool niet waard
le jeu n'en vaut pas la chandelle

geen spaan van iemand heel laten / kwaadspreken over iemand

dire pis que pendre

spam
pourriel (Québec)

in spanning houden / geen rust gunnen
tenir en haleine

de spanning is om te snijden
il y a une atmosphère à couper au couteau

speerpunt
fer de lance

spelbreker / dwarsligger / azijnpisser
empêcheur de tourner en rond

men kon een speld horen vallen
on aurait entendu une mouche voler / trotter une souris

een speld (naald) in een hooiberg zoeken
chercher une aiguille dans une botte (meule) de foin

voor spek en bonen meedoen / niet meetellen
compter pour du beurre

geen spier verrekken / zich niet uit het veld laten slaan

ne pas ciller

spijbelen
faire l'école buissonnière, sécher des cours

spijkers op laag water zoeken

chercher la petite bête
chercher le poil dans l'oeuf

lange spillebenen hebben
avoir des jambes de faucheur

spin doctor
doreur d'image(s)

het spits afbijten / kinderziektes hebben

essuyer les plâtres

iets op het spoor zijn
découvrir le pot aux roses

spoorslags / ijlings / met losse teugel

à bride abattue

zijn sporen uitwissen
brouiller les pistes

zijn sporen verdienen
gagner ses éperons

spraakwaterval / kletsmajoor

moulin à paroles

in spreekkoren / scanderend
sur l'air des lampions

wat een spreker is die man ! (dat is een man die ouwehoeren kan)
vive Zému !

dat springt eruit / dat zet zoden aan de dijk

ça en jette

(zomer)sproeten
le bran de Judas

spuit elf / werker van het elfde uur
un ouvrier de la onzième

staande de vergadering
séance tenante

met de staart tussen de benen / met het schaamrood op de kaken

la queue entre les jambes

staken

faire (la) grève

het stalen ros

la petite reine

stamcel
une cellule mère

stapelmesjogge / volkomen getikt / zo gek als een deur

fou à lier

met statige tred
un train de sénateur

geen steek uitvoeren / luiwammesen
tirer sa flemme

iemand een steek onder water geven / iemand iets naar het hoofd slingeren

jeter une pierre dans le jardin de quelqu'un

steekpenningen betalen

verser un pot de vin

een steen in de vijver gooien / de knuppel in het hoenderhok werpen
jeter un pavé dans la mare

steenkolenfrans spreken, krom Frans spreken
parler français comme une vache espagnole

steenrijk / stinkend rijk

riche comme Crésus

zijn steentje bijdragen
y mettre du sien

de eerste steen werpen / hij die zonder zonden is, werpe de eerste steen

jeter la première pierre

op stel en sprong, hals over kop
au pied levé

stelen als de raven
être voleur comme une pie

een stem in het kapittel hebben / een vinger in de pap hebben
avoir voix au chapitre

naar de stembus gaan
aller aux urnes

een stentorstem / een stem als een misthoorn

une voix de stentor

stereotiep beeld / gemeenplaats
image d'Épinal

een sterke rug hebben / solide/betrouwbaar zijn

avoir les reins solides

de sterren van de hemel spelen
brûler les planches

sterven van de honger
avoir la dalle

sterven van de kou
on se les pèle !

stevig op zijn benen staan, in blakende gezondheid zijn
être solide/se porter comme le Pont-Neuf

stevig in zijn schoenen staan
être droit dans ses bottes

stevige kost / een reuzenportie

une plâtrée

er stiekem tussenuit knijpen / met de noorderzon vertrekken
filer à l'anglaise

zo stijf als een hark / blut / platzak
raide comme un passe-lacet

een stijfkop
une tête de mule

stijf / preuts

collet monté

stijgen op de (maatschappelijke) ladder
gravir les échelons (de la société)

met stille trom

sans tambour ni trompette

stille wenk
appel du pied

de stilte opzoeken / er even tussenuitknijpen
se mettre au vert

stinkend rijk / er warmpjes bij zitten / goud op snee

doré sur tranche

de stoere bink uithangen / zijn spieren laten rollen
rouler des mécaniques

dat zal stof doen opwaaien / dat zal de tongen losmaken
cela va faire du bruit à Landerneau

stoïcijns kalm blijven

être d'un calme olympien

het met iemand aan de stok krijgen
avoir maille à partir

zijn stokpaardje bestijgen

enfourcher son dada

stomdronken / zo zat als een kanon

bourré comme un coing

met stomheid geslagen zijn
être médusé

stomverbaasd zijn
tomber des nues
ne pas en revenir

zijn stokpaardje
son violon d'Ingres

stompzinnig / stom geboren, suf gewiegd en nooit iets bijgeleerd
bouche à l'émeri

een stoplap, invaller, tweede keus
un bouche-trous

een storm in een glas water / much ado about nothing
une guerre picrocholine

zich storten op
se jeter / se lancer à corps perdu dans

zich zomaar ergens in storten / onvoorbereid een avontuur aangaan

s'embarquer sans biscuit

straalbezopen zijn / zich te barsten gevreten hebben
avoir les dents du fond qui baignent

op straat staan / zonder werk zitten
être sur le pavé

over straat slenteren / rondzwerven / de straat op gaan
battre le pavé

een streber zijn / super ambitieus zijn
avoir les dents longues / avoir les dents qui rayent le parquet

streng zijn / onverbiddelijk zijn
avoir un bras de fer

stroman

homme de paille

de stijdbijl begraven

enterrer la hache de guerre

zich in het strijdgewoel mengen
monter au créneau

zich aan een laatste strohalm vastklampen
s'accrocher à une planche de salut 

met stroop vangt men meer vliegen dan met azijn

petite pluie abat grand vent

ergens over struikelen / ergens in verstrikt raken / zich verspreken

se prendre les pieds dans le tapis

struisvogelpolitiek

politique de l'autruche

men spreekt niet van de strop in het huis van een gehangene / zich ondiplomatiek uitdrukken / een pijnlijk onderwerp aanroeren
(il ne faut pas) parler de corde dans la maison d'un pendu

stuivertje wisselen
le chassé-croisé

een stuk in je kraag hebben / te diep in het glaasje gekeken hebben
avoir un verre dans le nez / se piquer le nez / se piquer la ruche / lever le coude

zich van zijn stuk laten brengen
se laisser démonter

stukje bij beetje
de fil en aiguille

de stukken zijn nog heel
faites chauffer la colle

de beste stuurlui staan aan wal
la critique est aisée, mais l'art est difficile

een sul zijn / naïef zijn / te goed voor de wereld zijn
être une bonne poire

T

(via) de tamtam, (als) een lopend vuurtje
le téléphone arabe

aan de tand voelen
mettre sur la sellette

een tandje hoger schakelen / in de vijfde versnelling gaan
mettre les bouchées doubles

op je tandvlees lopen
être sur les dents

je tanden stukbreken op

se casser les dents sur

als een tang op een varken / als een vlag op een modderschip / heel slecht staan
aller comme un tablier à une vache / comme des guêtres à un lapin

onder het tapijt vegen / met voeten treden
faire litière de

de teerling is geworpen
le sort en est jeté

tegen alles en iedereen

envers et contre tous

tegen de klippen op / in weer en wind / tegen alles in
contre vents et marées

tegendraads zijn / een dwarsligger zijn

prendre le contre-pied

tegen wil en dank / met tegenzin / niet expres
à son corps défendant

tekeergaan als een olifant in de porseleinkast
mettre les pieds dans le plat

ternauwernood aan een ramp ontsnappen

sentir passer le vent du boulet

het terrein uitkammen / onzin uitkramen
battre la campagne

terug bij af zijn / terug naar af gaan
revenir/retourner/être renvoyé à la case départ

teruggaan naar de tekentafel / alles weer onder de loep nemen / opnieuw beginnen

revoir sa copie

terugkrabbelen / een achterwaartse beweging maken / achteruitrijden
faire machine/marche arrière

iemand de vrije teugel laten
lâcher la bride à quelqu'un

teut zijn

être paf

thuis bij moeder de vrouw...
le repos du guerrier

de tie-break winnen / graag flirten

jouer la belle

tien tegen één dat / je kunt ervan op aan dat
il y a fort à parier que

de tijd doden
tuer le temps

zijn tijd verbeuzelen
gober les mouches

dat werd eens tijd ook!
c'est pas trop tôt !

iemands tijd verdoen
amuser le tapis

een tik op de vingers krijgen / een pak slaag krijgen
recevoir une avoinée

een tikkeltje / een ietsiepietsie
un chouïa

een timmermansoog hebben
avoir le compas dans l'oeil

een tip/hint geven
donner un tuyau

niet aan iemand kunnen tippen
ne pas arriver à la cheville de quelqu'un

titanenarbeid
travail de titan

titanenstrijd / homerisch gevecht
un combat homérique

van toeten noch blazen weten / nog nooit van iemand of iets gehoord hebben
ne connaître ni d'Ève ni d'Adam
n'y voir que du feu

toetssteen

pierre de touche

je tong inslikken, je tong kwijt zijn
avaler/perdre sa langue

de tongen in beweging brengen / in het middelpunt van de belangstelling staan

défrayer la chronique

de tongen losmaken / aan het praten krijgen
délier la langue

tongzoenen
rouler un patin / une pelle / une saucisse / une galoche / une escalope

uit de toon vallen
faire tache

de toon zetten / de toon aangeven

donner le ton / donner le la / donner la note

een toontje lager laten zingen
rabattre/rabaisser le caquet

een toontje lager zingen  / inbinden / afzwakken

mettre un bémol

van top tot teen
de pied en cap

het topje van de ijsberg
la partie immergée de l'iceberg

topoverleg / polderen

la Grenelle 

het toppunt van
le comble de

in topvorm zijn, pieken
avoir la patate, avoir la frite

tot in de puntjes / piekfijn in orde
aux petits oignons

als bij toverslag
comme par enchantement

traag van begrip / op de penning zitten

dur à la détente

traineren / talmen / ernstig vertragen

traîner les pieds

ik trakteer

je vous invite / vous êtes mon invité(e)/mes invité(e)s

tranen met tuiten huilen
pleurer comme une madeleine
pleurer à chaudes larmes

pleurer toutes les larmes de son corps

een trap na geven
tirer sur l'ambulance

niet aan zijn trekken komen / niet uit de verf komen
rester sur sa faim

trillen als een rietje
trembler comme une feuille

in troebel water is het goed vissen

pêcher en eau trouble

dat is troep/rotzooi/bocht
c'est de la daube

zo trots als een pauw

fier comme un paon

zo trots als een pauw / apetrots
fier comme un pou / fier comme Artaban

tussen (twee) haakjes / trouwens / overigens
soit dit en passant

er even tussenuit zijn, freewheelen
être en roue libre

als twee druppels water op elkaar lijken
se ressembler comme deux gouttes d'eau

er zitten twee kanten aan deze zaak
il y a à boire et à manger

twee handen op één buik zijn
s'entendre comme larrons en foire

van de twee snelheden / met twee maten meten

à deux vitesses

twee vliegen in één klap slaan
faire d'une pierre deux coups / faire coup double

geen twijfel mogelijk / zo klaar als een klontje

y a pas photo

twistappel
pomme de discorde

U

uilskuiken
triple buse

uit zijn vel springen
sortir de ses gonds

iemand een uitbrander geven / de les leren / de oren wassen
passer un savon à quelqu'un

tot het uiterste drijven / tot wanhoop brengen
pousser à bout

uitgekafferd worden
se faire sonner (les cloches)

uitgeput zijn
être lessivé

uitgekleed worden (bij een kaartspel bijv.)
se faire lessiver

helemaal uitgekleed / blut / geen cent te makken
une main devant une main derrière

(mentaal) uitgeput

à bout de course

uitgeteld / gevloerd / helemaal kapot
sur le carreau

iemand uithoren
cuisiner quelqu'un

uitkammen / grondig onderzoeken
passer au crible

uitkleden / tot het bot afkluiven

sucer jusqu'à l'os

iemand uitknijpen
presser quelqu'un comme un citron

iemand uitlachen
se payer la tête (la fiole/la bobine) de quelqu'un

iets tot de laatste druppel uitmelken
faire ses choux gras de quelque chose

daar krijg ik uitslag/puistjes van

ça me donne des boutons

uitslapen, een gat in de dag slapen
faire la grasse matinée

er niet uitzien / er niet uitnodigend uitzien / geen gezicht zijn
ne pas payer de mine

de uitzondering bevestigt de regel

l'exception confirme la règle

uniek, heel bijzonder
comme pas deux, comme pas un

bij de upper ten / de happy few behoren

faire partie du Gotha

V

een vakman / een oude rot in het vak / een kei / een topper

un homme de l'art

in de val lopen
tomber dans le panneau,

zo vals als een kraai zingen
chanter comme une casserole / chanter comme une seringue

een valse beschuldiging / een heksenjacht

un procès d'intentin

vandaag of morgen

un de ces quatre

van dag tot dag leven
vivre au jour le jour

van de hak op de tak springen
passer du coq à l'âne
parler à bâtons rompus

van een kale kip kun je niet plukken
c'est dur de tondre un oeuf

van een mug een olifant maken
faire une montagne d'une taupinière
faire d'une mouche un éléphant

van liefde rookt de schoorsteen niet
il est difficile de vivre d'amour et d'eau fraîche

van uitstel komt afstel
le report signifierait l'abandon

vanzelf spreken

couler de source

vaste wal / vaste grond onder de voeten
le plancher des vaches

vastenavond
mardi gras

vast slapen

dormir à poings fermés

een veeg uit de pan krijgen
recevoir une volée de bois vert

veel geblaat, weinig wol
la montagne accouche d'une souris

veel geschreeuw, weinig wol / de berg heeft een muis gebaard
faire/jouer la mouche du coche

veel te veel
treize à la douzaine

een veer laten, erbij inschieten
y laisser des plumes

vel over been, broodmager
un sac d'os

niet goed in zijn vel zitten
ne pas être dans son assiette

niet goed in je vel zitten / met het verkeerde been uit bed gestapt zijn

être de mauvais poil

vele kleintjes maken één grote / alle kleine beetjes helpen
les petits ruisseaux font les grandes rivières

het venijn zit hem in de staart / je moet ook de kleine lettertjes lezen

le diable est dans les détails

dat gaat wel ver!

c'est fort de café !

zich iets verbeelden, hallucineren, hersenschimmen hebben
avoir la berlue

een verbindingsfout maken / van een mug een olifant maken

en faire un pataquès

zijn verdiende loon krijgen / boontje komt om zijn loontje
ne rien perdre pour l'attendre

in het verdomhoekje zitten

porter le chapeau

vergeef me de uitdrukking
passez-moi l'expression

een vergiftigd geschenk / een Nessushemd/-kleed / een gevaarlijke passie
une tunique de Nessus

vergissen is menselijk
l'erreur est humaine

met zijn verkeerde been uit bed gestapt zijn
avoir un pet de travers

van de verkeerde kant zijn
être de la pédale

het kan verkeren / de bal is rond

la roue tourne

een verklikker
un corbeau

verlegen zitten om / tekortkomen
être en mal de

verlink je varken
balance ton porc

verkikkerd zijn op

en pincer pour

verliezen zonder punten
être Fanny

een vermogen kosten
coûter bonbon

vermoord de boodschapper niet / schiet niet op de pianist

ne tirez pas sur le pianiste !

verloederen / verloren gaan

tomber en quenouille

verloren moeite doen
en être pour ses frais

de vermoorde onschuld uithangen
faire la sainte nitouche

een verrassende wending nemen, uit de hand lopen
partir en vrille

zich niet laten verrassen / een gewaarschuwd mens telt voor twee
ne pas se laisser prendre sans vert

verre van dat
tant s'en faut / loin s'en faut / loin de là

zich verrijken
faire son beurre

een verschil van dag en nacht
c'est le jour et la nuit

verschoppeling, paria, ongewenste persoon
laissé-pour-compte

(hinderlijk) versieren
faire du plat

verstand op nul, blik op oneindig

(foncer) bille en tête

versteld (doen) staan

être/rester/laisser pantois

verstoppertje spelen
jouer à cache-cache

zich dood vervelen

s'ennuyer comme un rat mort

het was te verwachten
il fallait s'y attendre

naar Verweggistan/Timboektoe vertrekken / naar de verdoemenis gaan
aller à Tataouine
au diable Vauvert

(een klap) verwerken / incasseren
accuser le coup

dat verzin je niet!
ça ne s'invente pas !

een vet accent
un accent à couper au couteau

het is geen vetpot
ce n'est pas le Pérou !

victorie kraaien / de doodsteek geven
sonner l'hallali

de vijfde colonne
la cinquième colonne

het vijfde wiel aan de wagen zijn
tenir la chandelle

être la cinquième roue du carrosse

met de natte vinger
au doigt mouillé

met twee vingers in de neus

haut la main

met zijn vingers / zijn tien geboden eten
manger avec la fourchette du père Adam

als ik die een hand heb gegeven, moet ik mijn vingers natellen

numéroter ses abattis

als een vis in het water
comme un poisson dans l'eau

voor rotte vis uitmaken

engueuler comme du poisson pourri

als viswijven tegen elkaar tekeergaan
se battre comme des chiffonniers

Sint-Vitusdans

la danse de Saint-Guy

de vlag hijsen
lever les couleurs

de vlag strijken / zich gewonnen geven
baisser pavillon / mettre pavillon bas

een vlammenzee
une mer de feu

vlees aanbraden
faire revenir une viande

vlees noch vis
ce n'est ni chair ni poisson

vleugellam zijn, uit het lood geslagen zijn
battre de l'aile, avoir du plomb dans l'aile

in vliegende vaart
sur les chapeaux de roues

vliegen vangen / water naar de zee dragen
peigner la girafe

een vlinder (in de liefde) zijn
avoir un coeur d'artichaut

in een vloek en een zucht
en deux temps trois mouvements
en cinq sec

vlot trekken
remettre à flot

iemand op de voet volgen
emboîter le pas (à quelqu'un)
marquer à la culotte

niet kunnen voetballen

avoir les pieds carrés

voetjevrijen
faire du pied

op een voetstuk plaatsen

mettre sur un piédestal

voetveeg / sloof / goede sul
(taillable et) corvéable à merci

vol op de rem gaan staan
freiner des quatre freins

vol gas / linea recta
tout schuss

volhouden
tenir le coup

met volle kracht / frontaal / recht voor zijn raap
de plein fouet

met volle kracht vooruit
à plein badin

de volle laag krijgen / lik op stuk krijgen
en prendre pour son grade

een volle neef

un cousin germain

voor volle zalen spelen

jouer à guichets fermés

voorzichtigheid is de moeder der wijsheid

prudence est mère de sûreté

zich helemaal volproppen
s'en mettre plein la lampe

er een voorbeeld aan nemen
en prendre de la graine

voorbijstuiven
passer en trombe

voor de duivel niet bang zijn
ne pas avoir froid aux yeux

voor ieder wissewasje / zonder reden
pour un oui ou pour un non

voor je het weet...
le temps de dire ouf

zo zijn/haar voorkeuren hebben
avoir ses têtes

voors en tegens / de balans opmaken
le droit d'inventaire

een ruime voorsprong hebben

caracoler en tête

voor wat, hoort wat / gelijk oversteken
donnant, donnant

voortdurend, de hele tijd
à tout bout de champ

voortvarend, kordaat
tambour battant

voortvarend te werk gaan

aller vite en besogne

vooruit met de geit! / zeg het nou maar!
vas-y, accouche !

vooruit met de geit ! / kom op, meer !
chauffe, Marcel !

vooruit, voor deze ene keer! / over de brug ermee!
au diable l'avarice !

de zaak vooruit helpen
faire avancer le schmilblick

voor zich uit staren (zonder iets te ondernemen)
bayer aux corneilles

de vos verliest wel zijn haren, maar niet zijn streken

chassez le naturel, il revient au galop

ik heb je niks gevraagd / had ik je iets gevraagd soms?
on ne vous a pas sonné

vrezen voor zijn leven
craindre pour sa peau

vrij spel hebben / de kust is veilig
le champ est libre

de vrije hand / carte blanche
carte blanche

vrijer/vriend/man/echtgenoot/pooier/pispot
jules

vrije wil / vrije hand

libre arbitre

vroeg uit de veren zijn

tomber du lit

vrolijk pinksteren
joyeuse fête de pentecôte

zo vrolijk als wat

gai comme un pinson

vrolijke Fransen
de joyeux drilles

de vuile was buiten hangen
laver son linge sale en public

vuil kreng, smeerlap
peau de vache

uit het vuistje eten, schaften
manger sur le pouce

in zijn vuistje lachen
rire dans sa barbe
rire sous cape
faire la barbe

het heilig vuur hebben / in vuur en vlam staan

avoir le feu sacré

zich tussen twee vuren bevinden
se trouver entre le marteau et l'enclume

te vuur en te zwaard bestrijden / er blindelings op los gaan
frapper d'estoc et de taille

W

waar bemoeide hij zich ook mee?
que diable allait-il faire / qu'allait-il faire dans cette galère?

waar een wil is, is een weg
vouloir, c'est pouvoir

waar gehakt wordt vallen spaanders
on ne fait pas d'omelette sans casser des oeufs

waar is de goede oude tijd gebleven?
où sont les neiges d'antan ?

waar rook is, is vuur
pas de fumée sans feu

waar slaat dat op?
à quoi ça rime?

waaraan heb ik ... te danken?

qu'est-ce qui me vaut ... ?

(veel/weinig) waarde hechten aan
faire (grand/peu de) cas de

een waarheid als een koe
une vérité de La Palice / une palissade

parole d'évangile

de waarheid boven water krijgen
tirer les vers du nez

de waarheid opbiechten, doorslaan
cracher le morceau

iemand eens flink de waarheid zeggen
secouer comme un prunier / secouer les prunes

het waarom

le pourquoi du comment

waarom? daarom! / nou, daarom dus / zodoende
voilà pourquoi votre fille est muette

waarom makkelijk doen als het moeilijk kan?
chercher midi à quatorze heures

waaruit maar weer blijkt dat
comme quoi

wachten tot je een ons weegt
croquer le marmot
attendre sous l'orme


iemand voor niets op je laten wachten
poser un lapin (à quelqu'un)

wachten tot je een ons weegt

poireauter

het wachtwoord geven / zich netjes gedragen
montrer patte blanche

van twee (alle) walletjes eten / zijn huik naar de wind hangen
manger à tous les râteliers

marcher à voile et à vapeur

wankel op je benen staan / geen energie meer hebben
avoir les jambes en coton

van wanten weten / goed ingevoerd zijn
en connaître un rayon
être à la coule

in de war (haar)
(les cheveux) en bataille

een ware beproeving / een hel
une vraie galère

de ware Jacob vinden / op ieder potje past een dekseltje
trouver chaussure à son pied

warm met Kerst, koud met Pasen
Noël au balcon, Pâques au tison

er warmpjes bij zitten, onroerend goed bezitten
avoir du bien au soleil

er warmpjes bij zitten / leven als een God in Frankrijk
avoir le dos au feu et le ventre à table

was het maar...
vivement...

wat een oen!
quel oeuf!

wat in het vat zit, verzuurt niet
ce qui est différé n'est pas perdu

wat is daar erg aan? / wat geeft dat nou?
où est le mal ?

wat je zegt, dat ben je zelf
quand on parle des autres, on parle de soi

wat kan ik eraan doen?
qu'y puis-je ?

water binnenkrijgen
boire la tasse

het water in de mond doen lopen

mettre l'eau à la bouche

water naar de zee dragen
pisser dans un violon
peigner la girafe
battre l'eau/l'air/le vent
compter les étoiles

in het water vallen / in duigen vallen / mislukken
aller/partir à vau-l'eau
tomber à l'eau

zijn Waterloo vinden
c'est la Bérézina

wat vertel je nou weer voor onzin?
qu'est-ce que tu nous chantes là?

wat zie jij eruit!
ce n'est pas mardi gras aujourd'hui !

wat zullen ze wel niet van me denken? / waar zie je me voor aan? / stel je voor, zeg!
j'aurais l'air de quoi ?

naar de wc gaan
secouer la salade

dat is wederzijds
il me le rend bien

weer in zijn schulp kruipen
rentrer dans sa coquille

weer op honk zijn
regagner ses pénates

aan weerszijden / over en weer / aan beide kanten
de part et d'autre

weer terug bij af zijn / een illusie armer zijn
être Gros-Jean comme devant

ik weet wel waar je heen wilt
je te vois venir

de weg naar de hel is geplaveid met goede voornemens
l'enfer est pavé de bonnes intentions

de weg kwijtraken, de draad kwijt zijn
perdre les pédales

de weg kwijt zijn / met zijn hoofd ergens anders zijn
être à l'ouest

weggaan zonder te betalen
planter un drapeau

weggaan zonder gedag te zeggen, ertussenuit piepen
faire fausse compagnie
brûler la politesse

weggooien
foutre au panier / foutre en l'air

weinig trek hebben / een kleine eetlust hebben

avoir un appétit d'oiseau

wel heb je ooit! / nu vraag ik je! / nee maar!
par exemple !

wel iets anders te doen hebben
avoir d'autres chats à fouetter

wen er maar aan!
il faut s'y faire !

wereldkundig maken
porter sur les fonts baptismaux

zich weren als een duivel in een wijwatervat / zich heftig tegen iets verzetten
se démener comme un diable dans l'eau bénite

er is werk aan de winkel
avoir du pain sur la planche

werkloos (met de armen over elkaar) toekijken
rester les bras ballants

op de werkplek / ter plaatse

sur le tas

wespennest / slangenkuil
un panier de crabes
un nid de vipères

de wet van de jungle / het recht van de sterkste
la loi de la jungle

weten waar je aan toe bent
savoir à quoi s'en tenir

ik moet het weten!
la question me brûle les lèvres

niet weten waar je aan begint
ne pas savoir dans quoi on s'embarque

weten waar je het over hebt
parler ex professo

wie A zegt moet ook B zeggen
quand le vin est tiré, il faut le boire

wie dan ook / eenieder

tout un chacun

wie durft? / wedden?
chiche ou pas chiche ?

wie het laatst lacht, lacht het best
rira bien qui rira le dernier

wie niet waagt, die niet wint
la fortune sourit aux audacieux

wie zal het zeggen?
mystère et boule de gomme

aan de wieg staan van

se pencher sur le berceau de

iemand in de wielen rijden
tailler des croupières à quelqu'un

wie van verre komt, kan veel verhalen/heeft goed liegen

a beau mentir qui vient de loin

wie weet, misschien wel
si ça se trouve

wie zijn kind liefheeft spaart de roede niet
qui aime bien châtie bien

wie zorgt daarvoor? / wie neemt dat op zich?
qui s'y colle ?

een broek met wijde pijpen
un pantalon pattes d'euh

de wijk nemen / als de gesmeerde bliksem vertrekken

tirer ses grègues

wijlen
feu

een beetje wijn gieten in een bodempje soep en dat mengsel rechtstreeks uiet het bord opdrinken

faire chabrot/chabrol

goede wijn behoeft geen krans

à bon vin (ne faut) pas d'enseigne

iemand iets wijs maken

la bailler belle

zich niets wijs laten maken
ne pas s'y tromper

een wijsneus zijn, de wijsheid in pacht hebben
avoir la science infuse

wilde haren krijgen
jeter sa gourme

zijn wilde haren verliezen

se ranger des voitures
faire les quatre cents coups

wilde plannen maken
tirer des plans sur la comète

in het wilde weg schieten

tirer dans le tas

de wind mee hebben
av
 
de wind (stevig) van voren krijgen
se faire appeler Arthur

tegen windmolens vechten / heel lang wachten
tuer un âne à coups de figues (molles)

op de winkel passen

garder la boutique

aan de winnende hand zijn, aan het langste eind trekken
tenir le bon bout,

wipneus
nez en trompette

wispelturig in de liefde zijn
avoir un coeur d'artichaut

sterk wisselende resultaten hebben
avoir des résultats en dents de scie

een witte raaf
un merle blanc

un oiseau bleu

un oiseau rare

wittebroodsweken/huwelijksreis
lune de miel

door de wol geverfd / gepokt en gemazeld / zijn sporen verdiend
blanchi sous le harnais

in de wolken zijn
être aux anges
boire du petit-lait

wollig taalgebruik
une langue de bois

een open wond
un abreuvoir à mouches

zijn wonden likken
panser ses plaies

iemand op zijn woord / blauwe (bruine) ogen geloven / iemand aan zijn woord houden
prendre quelqu'un au mot

geen woord zeggen / zijn lippen stevig op elkaar houden
ne pas piper mot

zijn woord niet houden, iemand een blauwtje laten lopen, niet op komen dagen
faire faux bond à quelqu'un

workaholic

bourreau de travail 

dat zal me worst wezen
c'est le cadet de mes soucis, c'est le moindre de mes soucis
peu me chaut

wortel schieten, wachten tot je een ons weegt
faire le pied de grue

een writer's block
le syndrome (l'angoisse) de la page blanche

Z

de zaak is in kannen en kruiken
l'affaire est dans le sac

zachtgekookt ei
un oeuf à la coque (3 min.)
un oeuf mollet (5 min.)

stevig in het zadel zitten / stevig in zijn schoenen staan // in het zadel helpen
avoir/mettre le pied à l'étrier

in de zakken terechtkomen (van)
tomber dans l'escarcelle (de)

zand erover!
passons l'éponge là-dessus

het zandmannetje / Klaas Vaak is voorbijgekomen

le marchand de sable est passé

iemand zand in de ogen strooien
jeter de la poudre aux yeux

het helemaal zat zijn / er genoeg van hebben
en avoir sa claque

zeebenen hebben / zich niet uit het veld laten slaan

avoir le pied marin

zeewaardig zijn
bien tenir la mer

ik zeg geen nee

ce n'est pas de refus

zeg maar dag met je handje
adieu, veau, vache, cochon, couvée !

zeg nooit nooit

il ne faut jamais dire : fontaine, je ne boirai pas de ton eau

zijn zegje doen / zijn neus in andermans zaken steken / een duit in het zakje doen
y mettre son grain de sel

in de zeik nemen / in zijn vuistje lachen

faire la barbe

het zeikt
il pleut comme vache qui pisse

alle zeilen bijzetten
mettre toutes voiles dehors

voor de zekerheid / om zichzelf gerust te stellen
par acquit de conscience

ze niet allemaal op een rijtje hebben
ne pas avoir la lumière à tous les étages

op de zenuwen werken
courir sur le haricot
taper sur le système/les nerfs

aan zet zijn, beginnen
avoir la main

zeur niet / je moet ons niet zo aan de kop zeuren
ne va pas nous en chier une pendule

zeven kleuren stront schijten / het in zijn broek doen van angst

avoir les foies

zich als een lopend vuurtje verspreiden
passer de bouche en bouche

zich door niets en niemand van het werk af laten houden
travailler sans lever le nez

zich een bult / een deuk / krom / een aap / een kriek / dood lachen
se marrer (se tordre/rire) comme une baleine

zich gedeisd houden, op zijn hoede zijn
se tenir à carreau

zich in de vinger snijden
se brûler les ailes

zich in het zweet werken
mouiller sa chemise

zich laten besodemieteren
se faire rouler dans la farine

zich rot lachen
se fendre la poire

zich uit de naad / het lazarus werken
travailler d'arrache-pied

zich zo vrij als een vogeltje voelen
grand aise d'avoir la clé des champs

zie daar maar eens achter te komen!
va savoir !

hoe meer zielen hoe meer vreugd

plus on est de fous, plus on rit

zijn ziel aan de duivel verkopen
vendre/donner son âme au diable

u ziet er jonger uit / dat zou je niet zeggen / ik had u jonger geschat
vous ne les faites pas

ziezo! dat was het!
ça y est

met zijden/fluwelen handschoentjes
à fleurets mouchetés

zijn eigen vleugels uitslaan / op eigen benen staan
voler de ses propres ailes

zijn poot stijf houden
se tenir droit dans ses bottes

op een zijspoor gezet worden / uit de boot vallen

être sur la touche

met een zilveren lepel in de mond geboren / uit een rijke broek geschud
né avec une cuiller d'argent dans la bouche 

né dans la pourpre

je eigen zin doen / iets op je eigen wijze doen
en faire à sa guise

het zinkende schip verlaten / de ratten verlaten het zinkende schip
tirer son épingle du jeu

dat zit me dwars
cela me chiffonne

zoals u wilt
comme ça vous chante

onder de groene zoden liggen
manger des pissenlits par la racine

zoete broodjes bij iemand bakken / een contact warm houden / zich inlikken

tenir les pieds chauds

zoete inval
une auberge espagnole

zo is het wel genoeg
ça fait la rue Michel

zo licht als een veertje
léger comme une plume
 
zomaar voor de grap
histoire de rigoler

zo mager als een lat
maigre comme un clou

zo mak als een lammetje
doux comme un agneau

na mij/ons de zondvloed

après moi/nous le déluge

zou het zo genoeg zijn, denk je? / hallo, gaan we lekker?
excusez du peu

zoete broodjes bakken / flirten met

faire du gringue

met een zoethoudertje tevreden stellen
donner un os à ronger

op zijn zondags gekleed gaan
se mettre sur son trente et un

zonder een spier te vertrekken
sans sourciller

zonder kop of staart

sans queue ni tête

zonder moeilijk te doen / zonder tegenstribbelen / graag, ongevraagd
sans se faire prier

zonder omwegen / recht voor zijn raap / vinnig / bijtend
à l'emporte-pièce

zonder poespas / in één ruk / meteen / stante pede
tout de go

zonder slag of stoot
sans coup férir

een zootje ongeregeld / te veel kapiteins op een schip
une armée mexicaine

met zorg uitkiezen/selecteren
trier sur le volet

een zorgeloos leventje leiden / leven als een bohemien
mener une vie de bohémien

zich (grote) zorgen maken
se faire du mauvais sang

zo is het genoeg

ça fait la rue Michel

zo sterk als een beer
fort comme un Turc
 
zout in de wonde strooien
remuer (tourner) le couteau dans la plaie
tirer sur l'ambulance

zo veel als mogelijk is / meer dan je best kun je niet doen / binnen het raam van de mogelijkheden

autant que faire se peut

zo ver het oog reikt
à perte de vue

zowel als / op beide ... / in... en in...

à cheval sur

zo ziek als een hond
malade comme un chien
 
zuipen / hijsen

se rincer la dalle

zwaar op de maag liggen
rester sur l' estomac

zwaar over iets inzitten / zich opvreten van ongerustheid
se ronger les sangs

het zwaar te verduren krijgen

avaler des poires d'angoisse

het zwaard van Damocles

l'épée de Damoclès

zijn zwaard trekken / zich opmaken voor de strijd

mettre flamberge au vent

zwaarder laten wegen dan / laten prevaleren
prendre le pas sur

zwaargewicht / kenau / haaibaai

un foudre de guerre

de zwakste schakel / achilleshiel

défaut de la cuirasse

één zwaluw maakt nog geen zomer
une hirondelle ne fait pas le printemps

une fois n'est pas coutume

zwanenzang

le chant du cygne

zwanger zijn / Hansje in de kelder hebben
avoir un polichinelle dans le tiroir

zwart werken

travailler au noir

in een zwart gat (vallen) / in de put (raken) / aan lager wal (geraken)
au trente-sixième dessous

op de zwarte lijst zetten / op de index zetten

mettre sur l'index

de zwartepiet (toegespeeld) krijgen
recevoir la mauvaise carte

iemand de zwartepiet toespelen
faire porter le chapeau (à quelqu'un)

zwemmen in het geld / er warmpjes bij zitten
mettre du foin dans ses bottes

in het zweet uws aanschijns / de mouwen opstropen

(mettre de l') huile de coude

zweten als een otter
suer à grosses gouttes

zwijnen / met je neus in de boter vallen

être verni