zaterdag 17 september 2016

pile ou face

kruis of munt
('muntstempel of beeldzijde')

In de twaalfde eeuw bestond al het gokspelletje croix ou pile, zoals ons 'kruis of munt' dus. In die tijd waarin christelijke waarden nog domineerden, stond er verplicht op één zijde van een munt een afbeelding van een kruis. De andere kant was variabel, maar de beeltenis werd in ieder geval met een metalen muntstempel, une pile, op de munt gedrukt. Hendrik de Tweede begon in 1548 het kruis te vervangen door een afbeelding van de vorst en vanaf dat moment was het dus niet meer croix ou pile maar face ou pile of pile ou face (beide volgorden komen voor). De uitdrukking jouer of tirer à pile ou face is overigens pas echt in de negentiende eeuw in zwang gekomen. 
Het woord pile wordt tegenwoordig overigens niet meer begrepen als 'muntstempel'. Als je nu in een winkel een pile bestelt, vraag je om een batterij. Verder komt het woord pile erg vaak voor in combinatie met tijdsaanduidingen. Dan geeft het de exactheid van de tijd aan: il est arrivé à dix heures pile ('hij kwam precies om tien uur aan'); il est arrivé pile pour le train de huit heures ('hij kwam precies op tijd aan voor de trein van acht uur'). Ook kun je zeggen: ça tombe pile ('dat komt goed uit').

volgende keer
Hoe zeg je in het Frans dat je 'even overslaat'?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten