Het Franse comment heeft helaas niet dezelfde flexibiliteit als het Nederlandse 'hoe', het Engelse 'how' en het Duitse 'wie' die zich gemakkelijk met bijvoeglijke naamwoorden laten combineren. Dit vertaalprobleem geldt dus niet alleen voor 'hoe lang' maar ook voor 'hoe groot', 'hoe breed', 'hoe oud', 'hoe ver' en ga maar door. Ik beperk me nu even tot 'hoe lang', maar ook enkele andere combinaties zal ik in de toekomst bespreken. Je zult in het Frans dus altijd moeten zoeken naar het bijbehorende zelfstandige naamwoord (dus niet 'lang' maar 'lengte', niet 'groot' maar 'grootte/afmeting', niet 'oud' maar 'leeftijd', enz.) en dan kun je dat meestal combineren in een constructie met quel(le)(s) est/sont. Je vraagt dus niet 'hoe lang is...?' maar 'wat is de lengte van...?'
Vervolgens moet je constateren dat ons 'lang' niet altijd dezelfde betekenis heeft. Ten eerste moet je al onderscheiden tussen 'lang in de ruimte' en 'lang in de tijd'.
Voor langwerpige dingen kun je het woord longueur gebruiken. 'Hoe lang is de Seine' vertaal je dus door Quelle est la longueur de la Seine ? Maar mensen noem je niet long maar grand en het bijbehorende zelfstandige naamwoord is taille. 'Hoe lang is je broer?' zou dus kunnen zijn Quelle est la taille de votre frère ? De context moet dan wel duidelijk zijn, want taille kan ook gebruikt worden in de betekenis 'maat', al wordt het dan vaak met het werkwoord faire gecombineerd: Vous faites quelle taille ? ('welke maat hebt u ?'). Om te vragen naar iemands lichaamslengte kun je ook het werkwoord mesurer ('meten') gebruiken: Combien est-ce que tu mesures ? - Je mesure un mètre quatre-vingts ('Hoe lang ben je? - Ik ben een meter tachtig').
Als het gaat om lengte in tijd, dan heb je het zelfstandig naamwoord temps nodig. 'Hoe lang' is dan combien de temps ('hoe veel tijd'). Maar dan zit je weer met een voorzetselprobleem:
Je hebt geen voorzetsel nodig als je wilt weten hoe lang iets duurt. Je kunt dan het werkwoord prendre ('nemen') inzetten en vragen: Ça prend combien de temps ? Vereist de situatie iets formeler taalgebruik, dan kun je het zelfstandig naamwoord durée ('duur') inzetten: Quelle est la durée du cours que vous proposez ? ('Hoe lang duurt de cursus die u aanbiedt?')
Met andere werkwoorden dan 'duren' heb je echter een voorzetsel nodig om aan te geven of de betreffende handeling afgesloten is in de tijd of nog steeds voortduurt. In het eerste geval gebruik je pendant, in het tweede depuis:
Depuis combien de temps est-ce que vous habitez ici ? ('Hoe lang woont u hier al?') maar Pendant combien de temps est-ce que vous avez habité ici ? ('Hoe lang hebt u hier gewoond?')
Wij mogen heel blij zijn met ons woordje 'hoe', dat merkt u wel...
volgende keer
Hoe kun je iets in het Frans mooier voorstellen dan het is?
Geen opmerkingen:
Een reactie posten