zondag 14 augustus 2016

être dans de beaux draps

in de aap gelogeerd zijn
('in mooie lakens zitten')

vertaling van de tekst op het plaatje:
- Ik heb goede zaken gedaan in de uitverkoop*
- O, wat chic, ik vind deze Esprit** heel mooi! / ik hou van deze nieuwe trend!
- Boe!


Gisteren zagen we dat 'in hetzelfde schuitje zitten' in het Frans kan worden vertaald als être logé à la même enseigne ('onder hetzelfde uithangbord logeren'). Maar wat nu als je in de aap gelogeerd bent, als je goed in de problemen zit, dus? 
Dan zit je in mooie lakens. Beide uitdrukkingen klinken in eerste instantie een beetje schimmig. De Nederlandse uitdrukking lijkt terug te gaan op een herberg die ooit op de Amsterdamse Zeedijk heeft gestaan en die geen al te beste reputatie had. 
De Franse uitdrukking heeft waarschijnlijk een ironische betekenis, waarbij je dus het tegengestelde zegt van wat je bedoelt. Het woord drap werd in de Middeleeuwen niet alleen voor bedlakens gebruikt, maar voor lakenstof in het algemeen en vervolgens voor kleding in het algemeen. De kleur wit staat in het algemeen symbool voor zuiverheid, puurheid en onschuld en juist mensen die in de ogen van de (kerkelijke) autoriteiten een zonde hadden begaan, werden daarom in het wit gehuld. Zo moest bijvoorbeeld iemand die beschuldigd werd van overspel boete doen door geheel in het wit gekleed de mis bij te wonen. Daardoor werd je schande voor iedereen duidelijk en daarmee was je situatie dus alles behalve benijdenswaardig. Voeg daaraan toe dat een wit laken ook nog eens het idee oproept van een lijkwade en dan moge het duidelijk zijn dat je inderdaad in de aap gelogeerd bent...

* 'la semaine du blanc' verdient nog wat nadere uitleg. De eerste we(e)k(en) in januari wordt/worden 'la/les semaine(s) du blanc' genoemd. 'Blanc' staat hierbij voor witte wijn. In cafés werd door de meeste klanten graag een glaasje rode wijn gedronken. Aan het eind van het jaar wilde het vat rode wijn nog wel eens leeg zijn en om de klanten niet al te veel teleur te stellen werd er dan geschonken uit een vat witte wijn dat nog niet leeg was...
** Er zit ongetwijfeld een dubbelzinnigheid in het woord 'esprit' in deze context. Ik ben helaas niet helemaal zeker over de eerste betekenis (mocht iemand een betere verklaring hebben dan ik hier ga leveren, aarzel dan niet om me die te geven...). Esprit is een bekend textielmerk (o.a. overhemden), maar het betekent ook 'geest, spook'. 'Esprit' zou hier ook kunnen staan voor 'een nieuwe tendens'. Ook wordt er op het plaatje gespeeld met de dubbele betekenis van 'la semaine du blanc': zoals hierboven uitgelegd betekent het 'nieuwjaarsuitverkoop', maar letterlijk natuurlijk 'de week van het wit', hier dus geïnterpreteerd als de week van het witte textiel, van de witte lakens.

volgende keer
Hoe vertaal je 'bezoeken' in het Frans?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten