zaterdag 16 januari 2016

mouiller sa chemise

zich in het zweet werken
('je overhemd nat maken')

De Parti socialiste heeft het zelden zo moeilijk gehad als onder het bewind van president Hollande, maar je kunt niet zeggen dat de kopstukken van deze partij zich niet in het zweet werken om de gunst van de kiezer terug te winnen. Een letterlijk voorbeeld hiervan zie je tijdens een speech van de Franse premier Manuel Valls in augustus vorig jaar in La Rochelle. Hij begon nog met een smetteloos wit overhemd, maar geleidelijk aan, onder de hete spotlichten, werkte hij zich letterlijk helemaal in het zweet, alsof hij meedeed aan de Mister Wet T-shirt verkiezingen. Het incident veroorzaakte een explosie in de sociale media. 
De uitdrukking dateert uit de negentiende eeuw en de verklaring is duidelijk: een arbeider of sportman die zich tot het uiterste inspant om iets te bereiken, werkt zich letterlijk in het zweet en maakt dus zijn hemd nat. De uitdrukking wordt - net als in het Nederlands - ook gebruikt voor geestelijke inspanning. 
Het doet misschien ook een beetje denken aan ons 'Maak je borst maar nat', maar dan in een wat kuisere variant. Toch wordt de uitdrukking niet in die betekenis gebruikt. Iemand die zijn borst nat kan maken, moet zich vervolgens wel flink in het zweet werken, maar voor zover ik weet bestaat de uitroep Mouille ta chemise! niet in het Frans. In een contextueel woordenboek ben ik wel de volgende uitspraak tegengekomen (maar een juiste context is dan natuurlijk wel van belang): Vous avez tiré le bon numéro! ('u hebt het goede nummertje getrokken', ironisch bedoeld uiteraard). 

volgende keer:
Hoe houd je je gedeisd in het Frans? Of hoe ben je op je hoede?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten